Mikis Theodorakis, gr. Μίκης Θεοδωράκης, to wybitny kompozytor, polityk i pisarz, jedna z najważniejszych i najczęściej dyskutowanych osobowości współczesnej Grecji.
Michael (Mikis) urodził się na Chios 29 lipca 1925 r. jako syn Kreteńczyka i matki pochodzącej z Azji Mniejszej. Ze względu na obowiązki zawodowe ojca, który był dyplomatą, Mikis spędził dzieciństwo przenosząc się do różnych miast Grecji: Mityleny (1925-1928), Syros i Aten (1929), Ioanniny (1930-1932), Argostoli (1933-1936), Patras (1937-1938), Pyrgos (1938-1939) i Trypolisu (1939-1943).
Przed II wojną światową odkrył w sobie miłość do muzyki i napisał swoje pierwsze kompozycje, a w 1942 roku opublikował pierwsze wiersze pod pseudonimem Dinos Mays. W 1943 roku osiadł na stałe w Atenach i kontynuował studia muzyczne pod kierunkiem Philoktitisa Economidisa. Jednocześnie rozwijał akcję oporu działając w szeregach EPON – największej młodzieżowej organizacji antynazistowskiej i KKE. Został aresztowany przez Włochów i w więzieniu po raz pierwszy zapoznał się z dziełami Marksa.
W czasie wojny domowej (1946-1949) został zesłany najpierw na Ikarię, a następnie do Makronisos. Jego polityczne prześladowania nie przeszkodziły twórczości. Komponował w tym czasie utwory muzyki „klasycznej”, a jego pierwsza sztuka Panigiri Asi-Gonia (1946) została zaprezentowana 5 marca 1950 r. w ateńskim teatrze Orfeusz przez Ateńską Orkiestrę Państwową pod dyrekcją jego nauczyciela Filoktitisa Economidisa.
W 1953 roku poślubił dr Myrto Altinoglou (para miała dwoje dzieci, George’a i Margaritę) oraz kontynuował studia muzyczne w Paryżu pod okiem Oliviera Messiana i Ezena Bigota. Nadal komponował, a w 1959 roku otrzymał nagrodę Copleya dla najlepszego europejskiego kompozytora roku.
Pewnej nocy w 1958 roku, czekając w samochodzie na żonę, przeczytał Epitafium Giannisa Ritsosa i dał muzyczną oprawę ośmiu pierwszym wierszom. W 1960 roku zostały one po raz pierwszy nagrane przez wybitnego Grigorisa Bithikotsisa. W owym czasie Theodorakis komponował mnóstwo pieśni. Fascynował się rytmami, instrumentami i śpiewami ludowymi oraz poezją czołowych przedstawicieli pokolenia lat trzydziestych (Seferis, Elytis, Ritsos itp.). Do jego prac z tego okresu należą: Archipelagi, Stan A i B, Powierzchnia, Mauthausen, Axion Esti. Napisał także muzykę do filmu Michalisa Kakogiannisa Zorbas (1964) oraz do dwóch przedstawień teatralnych z lat 60. Magiczne miasto i Sąsiedztwo aniołów.
Wraz z rozpoczęciem się dyktatury 21 kwietnia 1967 r. Theodorakis był ponownie prześladowany i zatrzymywany. Okres ten zakończył się uwolnieniem kompozytora w 1970 r., dzięki oburzeniu i staraniom takich międzynarodowych osobistości, jak Dmitrij Szostakowicz, Leonard Bernstein , Harry Belafonte, Arthur Miller i Hans Eisler. Kompozytor wyjechał za granicę i dał dziesiątki koncertów, jednak z powodu jego radykalnych poglądów politycznych często były one poddawane cenzurze i nie dopuszczane do emisji.
W swojej sześćdziesięcioletniej karierze Mikis Theodorakis napisał ponad 1000 piosenek, wiele dzieł symfonicznych, kantat i oratoriów, muzykę do kilkudziesięciu sztuk teatralnych i tragedii, opery oraz muzykę filmową. Jego twórczość stała się symbolem walki z reżimami totalitarnymi.
W 2000 roku został nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Posiada tytuł doctor honoris causa kilku uczelni.